مصالح ساختمانی متریالی هستند که در تولید و احداث سازه های گوناگون از آنها استفاده می شود. این مصالح بطور طبیعی یا مصنوعی و خام یا ترکیبی هستند که هر یک مشخصات خاصی دارند. در این مقاله انواع مصالح ساختمانی و کاربرد هر یک را می شناسیم.
تقسیم بندی مصالح ساختمانی از نظر قدمت
– مصالح ساختمانی سنتی: نظیر شاخه و برگ درختان، درخت، پوست حیوانات و …
– مصالح ساختمانی متداول: نظیر بتن، سیمان، گچ، آهن، پلاستیک، چوب و …
– مصالح ساختمانی نوین: نظیر انواع کامپوزیت ها و محصولات مصنوعی
تقسیم بندی مصالح ساختمانی براساس جنس
– مصالح ساده : مصالح طبیعی یا مصنوعی که ترکیبی نیستند و یک ماده در تولیدشان استفاده شده است مانند آجر، شن، بلوک و سیمان
– مصالح مرکب: مصالح طبیعی یا مصنوعی که در تولید آنها از چندین ماده استفاده شده باشد مانند بتن، انواع ملات و ایزوگام.
تقسیم بندی مصالح ساختمانی از نظر نحوه تولید
– مصالح ساختمانی پیش ساخته : مصالحی که در کارخانه ها و کارگاهها تولید شده و پس از آن به محل ساخت ساختمان منتقل می شوند که این زمان اجرای پروژه را هم کم می کند و ضایعات ساختمانی را کاهش می دهد.
این مصالح نظیر پنل های گچی پیش ساخته، آجر، کاشی و سرامیک، دیوارهای بتنی پیش ساخته، دال بتنی پیش ساخته و … هستند.
– مصالح ساختمانی درجا: مصالحی که در محل ساخت ساختمان یا اجرای پروژه ساختمانی تولید شده و همانجا به کار گرفته می شوند. از این دسته مصالح بتن درجا، چارچوب درجا، ملات، قیر درجا و اسکلت ساختمان است.
پیشنهاد می کنیم مقاله معرفی ابزار و تجهیزات ساختمانی را مطالعه نمایید.
انواع مصالح ساختمانی:
بتن
بتن ماده قوی است که جهت مقاوم کردن ساختمان به کار می رود. بتن از مصالح ساختمانی است که از مخلوط سیمان و آب درست می شود. سیمان استفاده شده در بتن از نوع سیمان پرتلند است. در زمان تولید این نوع بتن برای جلوگیری از ایجاد حباب در آن که استقامت بتن را کاهش می دهد از ویبراتورهای مخصوص استفاده می کنند.
بتن ها انواع گوناگونی دارند که در موقعیت های مختلف مورد استفاده واقع می شوند. از انواع بتن می توان به بتن سبک، بتن سنگین، بتن سبک هوادار، بتن متخلخل و بتن پلیمری اشاره کرد. از بتن ها در ساخت تونل، پل، کف سازی و سد سازی استفاده می شود.
آجر
از قدیمی ترین و پر مصرف ترین مصالح ساختمانی است که از پخت خشت بدست می آید. از گذشته تاکنون استفاده از آجر مرسوم است. آجرها در کوره های آجرپزی در دماهای بالا پخته می شوند. آجر قزاقی و آجر سفید از آجرهای معمولی هستند که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گیرند.
سنگ
سنگ از گذشته تاکنون در ساخت ساختمان ها کاربرد داشت و عنصر اصلی سنگها سیلیس است ولی از کانیها و مواد متفاوت تشکیل شده اند. سنگها انواع مختلفی دارند که شامل : سنگ تراورتن، سنگ مرمر، سنگ دیوریت، سنگ کوارتزیت و … می باشند.
در ساخت پل ها، تونل ها، کف سازی، دکوراسیون داخلی، ساخت پله و غیره از انواع مختلف سنگ استفاده می شود.
سرامیک
سرامیک از مصالح ساختمانی است که از فرآوری خاک رس و پختن آن تولید می شود. جهت پوشش بخشهایی از ساختمان نظیر دیوارها، کف، پیشخوان آشپزخانه و سقف کاربرد دارد. از این نوع مصالح ساختمانی حتی در بعضی از مناطق بعنوان نمای ساختمان نیز استفاده می شود.
چوب
چوب از دسته مصالح ساختمانی است که از طبیعت بدست می آید و در بعضی نقاط دنیا اغلب ساختمانها از چوب ساخته می شوند. چوبها به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقیسم میشوند.
چوب طبیعی از درختان جنگل به دست می آید و دارای بافت و رنگ طبیعی است در حالیکه چوبهای مصنوعی از فرآوری چوب به دست می آید و به سبب مقاومت بالا در برابر حرارت، آب، غبار و … و داشتن تنوع زیاد بسیار پرکاربرد است.
قیمت چوب مصنوعی از چوب طبیعی مقرون به صرفه تر است و در نمای ساختمان، کفپوش، دیوارپوش، راه پله ها و تیرهای چوبی به کار می رود.
شیشه
شیشه ها هم از اصلی ترین مصالح ساختمانی هستند و انواع گوناگونی دارند که هر یک کاربری خودش را دارد. از آن دسته می توان به شیشه رفلکس، شیشه دو جداره، شیشه سکوریت، شیشه لمینت و شیشه رنگی اشاره کرد.
خاک رس
خاک ترکیبی از مواد معدنی و عالی است که در اثر تخریب سنگها و هوازدگی آنها ایجاد می شوند. خاکها به دو صورت چسبنده و غیرچسبنده وجود دارند که خاک رس در دسته خاکهای چسبنده قرار می گیرد و در ساخت و ساز مورد استفاده واقع می شود.
استفاده از خاک رس در ساخت ساختمان به دلیل ایجاد پایداری گرما در ساختمان است و تا حدود بسیاری میتواند در تثبیت سرما، گرما و کنترل دما موثر واقع شود.
لوله های پلاستیکی
از مزیت های پلاستیک می توان به مقاومت در مقابل گرما و استحکام و انعطاف پذیری آن اشاره کرد. به همین دلیل هم در ساختمان سازی به وفور استفاده میشود.
لوله های پلاستیکی در زیر سطوح بتونی قرار دارند و از نوعی ترکیب شیمیایی مصنوعی می باشند که در شکلها و قالب های مختلف ساخته می شود.
لوله های پلاستیکی وزن بسیار کم و سازگاری بالا دارند و کاربرد گسترده ای در ساختمان سازی دارند.
آهن
در ساختمان سازی معمولا از آلیاژهای آهن استفاده می شود. از آلیاژهای پرکاربرد در ساختمان سازی چدن، فولاد، مس و آلومینیوم هستند که شکل پذیر بودن و مقاومت بالا از ویژگیهای این نوع مصالح است.
بزرگترین ایراد آهن زنگ زدگی و مقاومت کم در مقابل خوردگی است که برای برطرف کردن این ایراد باید از روکش نظیر رنگ در آن استفاده کرد. از انواع مصالح آهنی می توان به انواع میلگرد، تیرآهن و انواع درب و پنجره اشاره کرد.
گچ
گچ که از مصالح ساختمانی پرکاربرد در ساختمان سازی است بطور مستقیم از سنگ گچ تولید می شود و هیچ ماده ای به آن افزوده نمی شود. گچ بسیار زودگیر بوده و در سفیدکاری سقف و دیوارها و ملات و ساخت پنل های پیش ساخته به کار می رود.
انواع گچ که در ساختمان سازی به کار می رود می توان به گچ سفیدکاری، گچ گیپتون، گچ عاج و گچ میکرونیزه اشاره کرد.
سیمان
از پرمصرف ترین مصالح ساختمانی است و از ترکیب مواد آهکی مثل سیلیسیم و آلومینیوم اکسید ساخته شده است و بصورت پودری نرم است و اگر با آب ترکیب شود بصورت بتن مستحکم درمی آید. از معروف ترین انواع سیمان می توان از سیمان رنگی، سیمان پرتلند و سیمان نسوز نام برد.
دیدگاه خود را بیان کنید